اعلام موجودیت «ایران‌ندا» برای راه‌اندازی «رسانه‌ای مردم‌نهاد»
گروهی از نویسندگان، هنرمندان، و روزنامه‌نگاران ایرانی فعال در خارج از ایران اعلام کرده‌اند که بنیاد «ایران ندا» را با هدف راه‌اندازی یک شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای «متفاوت برای گرد هم آمدن استعدادهای جنبش مردمی ایران» شکل داده‌اند.موسسان این بنیاد اعلام کرده‌اند که قصد دارند «رسانه‌ای ایرانی و مردم‌نهاد» راه اندازند که به طرح و اندیشه و تلاش «نمایندگانی از فعالان سیاسی و حقوق بشری، روزنامه‌نگاران شهروندی، چهره‌های شناخته‌شده پهنه همگانی جامعه ایرانی، هنرمندان و فیلم‌سازان و وبلاگ‌نویسان» اتکا دارد.
15 امضاکننده در این بیانیه اعلام کرده‌اند که به هیچ کمک‌کننده مالی و به هیچ فرد یا نهادی وابستگی سیاسی ندارند و نخواهند داشت و به «اصول حرفه‌ای و پیش‌رو در کار رسانه» پایبند می‌مانند.
بر اساس این اطلاعیه، داریوش آشوری (نویسنده و مترجم)، مهران براتی (روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی)، شهرنوش پارسی‌پور (نویسنده و فعال مسائل زنان)، مهدی جامی (روزنامه‌نگار و مدیر سابق رادیو زمانه)، رامین جهانبگلو (مترجم و تحلیلگر)، رضا دقتی (عکاس و فعال مدنی)، آرش سبحانی (خواننده و رهبر گروه موسیقی کیوسک)، رضا علامه‌زاده (مستندساز و نویسنده)، محبوبه عباسقلی‌زاده (روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان)، کاظم علمداری (جامعه‌شناس و فعال سیاسی)، مسیح علی‌نژاد (روزنامه‌نگار و فعال سیاسی)، مهرانگیز کار (روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان)، نیکآهنگ کوثر (روزنامه‌نگار و مدیر سایت خودنویس)، محسن نامجو (خواننده و نوازنده) و محمدرضا نیکفر (جامعه‌شناس و تحلیلگر) اعضای موسس این بنیاد هستند که در کالیفرنیا به ثبت رسیده و ریاست هیئت‌مدیره آن را آرش سبحانی به عهده دارد.
این گروه در اطلاعیه خود آورده‌اند که ضرورت داشتن رسانه‌های تصویری‌ای که به همت ایرانیان شکل گرفته باشد، همواره مطرح بوده است.
در این اطلاعیه آمده است که این تلویزیون ماهواره‌ای، «صدایی از صداهای جنبش مردمی ایران» خواهد بود و «نه ادعای جامعیت دارد و نه ادعای نمایندگی از سوی تمامی ملت».
در بخش دیگری از این اطلاعیه آمده است که این شبکه تلویزیونی که در کنار آن وبسایتی هم فعالیت خواهد داشت، «رسانه‌ای تجددخواه، باز و ضدتبعیض است و می‌خواهد آمال و دیدگاه‌های کسانی را بازتاب دهد که در سه دهه اخیر سرکوب شده‌اند و در حق‌شان به صورتی پیگیر و نظام‌یافته تبعیض روا داشته شده است».
درباره این که راه‌اندازی این تلویزیون ماهواره‌ای در چه مرحله‌ای است، توضیحی داده نشده اما پس از انتشار این اطلاعیه، کاظم علمداری در مصاحبه با بی‌بی‌سی فارسی گفت که اعضای هئیت موسس بنیاد ایران ندا در روزهای اول و دوم شهریور در لندن نشستی خواهند داشت که در پی آن تاریخ تقریبی راه‌اندازی و جزئیات بیشتری مشخص و اعلام خواهد شد.
سه روز پیش از این اطلاعیه، مهدی کروبی و میرحسین موسوی، دو رهبر معترضان پس از انتخابات، از مردم خواستند که با تشکیل شبکه‌های اجتماعی، در مقابل «آمارهای غلط و دروغین» دولت، محتوا و آمار صحیح در خصوص بخش‌های مختلف کشور تولید کنند.
آنها گفتند: کارشناسان و صاحب‌نظران فعال در بخش‌های مختلف با ارائه آمار صحیح، به شفاف‌سازی شرایط موجود بپردازند و با آگاه‌سازی مردم، آنان را در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی برای آینده یاری کنند.
جمهوری اسلامی روی رسانه‌های فارسی خارج از ایران حساسیت دارد و به‌خصوص دو تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی و صدای آمریکا را به تاثیرگذاری در اعتراض‌های سال گذشته متهم می‌کند.
با پارازیت‌هایی که حدس زده می‌شود توسط نهادهای حکومتی روی امواج این تلویزیون‌های ماهواره‌ای پخش می‌شوند، شهروندان ایرانی به‌ویژه پس از انتخابات ریاست‌جمهوری خردادماه سال گذشته در دریافت این تلویزیون‌ها مشکل دارند.
نشست موسسان «ايران ندا» در لندن برگزار شد
نخستین نشست هيئت موسسان بنیاد «ايران ندا» در روزهای اول و دوم شهريور در لندن برگزار شد.
بنیاد ایران ندا، موسسه رسانه‌ای است که روز 14 مرداد با انتشار بیانیه‌ای اعلام موجودیت کرده بود.
هیئت موسس بنیاد ایران ندا که مرکب از برخی چهره‌های سرشناس در هنر، رسانه و فعالیت‌های اجتماعی مقیم اروپا، کانادا و آمریکا است، نخستین نشست خود را در قالب «سمینار سنجش مسائل تاسیس رسانه مشارکتی» در دانشکده مطالعات آفریقایی و آسیایی دانشگاه لندن (سواس) برگزار کرد.
در این نشست دو روزه که در آن علاوه بر اعضای موسس بنیاد، گروهی از کارشناسان رسانه‌ای و صاحب‌نظران اجتماعی و فرهنگی خارج از کشور شرکت داشتند، درباره اهداف، سياست‌ها، رویکرد رسانه‌ای، مدل و ساختار شبکه و سرمایه‌گذاری و مشارکت ایرانیان در راه‌اندازی این شبکه تلویزیونی بحث و تبادل نظر شد.
مباحثی چون بررسی رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور برای دست یافتن به یک مدل رسانه‌ای تازه و منطبق با نیازهای جنبش دموکراسی‌خواه مردم ایران، بررسی شیوه‌ها و امکانات خبرگیری از ایران، بررسی مفاهیم و مسائل حقوقی و مالی تاسیس رسانه‌ای با مالکیت جمعی ایرانیان و بررسی روش‌های تامین مالی برای راه‌اندازی این شبکه و ادامه کار آن از جمله مهم‌ترین موضوع‌های مورد بحث در این نشست دو روزه بود.
نیکآهنگ کوثر روزنامه نگار و کاریکاتوریست مقیم کانادا، مسیح علی‌نژاد روزنامه‌نگار مقیم لندن، شهرنوش پارسی‌پور داستان نویس و مترجم ایرانی مقیم آمریکا و داریوش آشوری، نوسینده و مترجم ایرانی مقیم فرانسه از جمله شرکت کنندگان در این نشست بودند.
همچنین رضا علامه‌زاده، کارگردان و نویسنده ایرانی مقیم هلند، مهدی جامی روزنامه‌نگار و وبلاگ نویس و مهران براتی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی نیز در این نشست حضور داشتند.
مخاطبان ایران ندا
یکی از مباحث دیگری که در این نشست مطرح شد، مخاطبان «ایران ندا» بود.
گروه موسس بنیاد ایران ندا اعلام کردند که می‌خواهند با تحلیل سایت‌ها و وبلاگ‌های موفق و پرمخاطب و استفاده از تجربیات آنها در جذب مخاطب، به شناختی نسبی از مخاطبان بالقوه ایران ندا برسند.
نیک آهنگ‌کوثر در این نشست پیشنهاد کرد که بنیاد ایران ندا می‌تواند از تجربه سایت‌های مشارکتی دیگر برای تربیت «شهروند روزنامه‌نگار» برای ايجاد یک رسانه حرفه‌ای، بهره ببرد.
وی گفت: مخاطبان تکرار را دوست ندارند و خواهان تفاوت هستند و متفاوت بودن و زاویه دید متفاوت داشتن در ایران ندا می‌تواند به یک ارزش تبدیل شود.
مسیح علی‌نژاد، راستگو بودن با مخاطبان را از شرط‌های لازم موفقیت شبکه ایران ندا در میان مردم دانست.
رضا علامه‌زاده که از موسسان شبکه ایران ندا است، گفت که به نظرش ارتباط با داخل ایران و گرفتن تصاویر از آن، مهم‌ترین چالش پیش روی تلویزیون ایران ندا است.
همچنین داريوش آشوری، یکی دیگر از موسسان ایران ندا در این نشست گفت: کار ما فرهنگ‌سازی است و می‌خواهیم به رشد عقلانیت مدرن در جامعه ایران کمک کنیم. ما باید بدانیم که آیا می‌خواهیم دنبال هيجانات موجود در جامعه ایران مثل جنبش سبز باشیم يا دنبال افق‌های بزرگ‌تر و درازمدت‌تر برویم.
مهران براتی، شرکت کننده دیگر این نشست گفت که مخاطب اصلی این رسانه، «بخش مدرن شهری است که می‌خواهد در زندگی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی امروز ایران مشارکت داشته باشد.»
وی افزود: کار ایران ندا مدعی‌سازی است و به کسانی تکیه دارد که مدعی حقوق خود هستند و برای احراز آن به اندازه کافی پشتکار دارند. ایران ندا کسانی را مخاطب قرار می‌دهد که مدعی حضور اجتماعی باشند.
مهدی جامی هم در ادامه بحث مخاطبان شبکه ایران ندا، این رسانه را «تلویزیون سرکوب‌شدگان جامعه ایران و اقشار مختلف آن» معرفی کرد و زنان و جوانان را مخاطبان اصلی آن دانست.
آقای جامی گفت: ما به دنبال مخاطب مشارکت‌جو هستیم، يعنی کسانی که بخواهند با رسانه ما تعامل داشته باشند.
رویکرد شبکه به مذهب
نحوه برخورد رسانه ایران ندا با مذهب، یکی دیگر از محورهای نشست موسسان بنیاد ایران ندا در لندن بود.
مهدی جامی در آغاز این بحث گفت: ما با جامعه‌ای روبه‌رو هستیم که 30 سال پروپاگاندای دین دولتی داشته اما قرن‌ها مذهبی بوده و مذهب جای مهمی در زندگی مردم ما دارد. ما باید بدانیم که با مذهب، مشخصات مذهبی و اقلیت‌های دینی در ایران چگونه برخورد کنیم. ما باید به این اقلیت‌های دینی احترام بگذاریم اما مبلغ آنها نباشیم.
شهرنوش پارسی‌پور نیز درباره رویکرد ایران ندا گفت: من با این که مذهبی نیستم اما با هر توهینی به هر مذهبی مخالفم.
به باور خانم پارسی‌پور، شبکه ایران ندا می‌تواند بدون توهین به مذاهب، درباره آنها روشنگری کند.
بازار و جلب سرمایه برای راه‌اندازی شبکه
شبکه ایران ندا اعلا کرده است که می‌خواهد به مشارکت مالی اعضای فعال و حامیان ثروتمند ایرانی تکیه کند.
موضوع جلب سرمایه و به دست آوردن بازار مناسب رسانه‌ای و پایدارسازی توان مالی، به عنوان یکی دیگر از مباحث نشست موسسان بنیاد ایران ندا، بررسی شد.
رضا معینی، نماینده بخش ایران سازمان گزارشگران بدون مرز که در این نشست حضور داشت با تاکید بر اهمیت گروه موسس در راه‌اندازی این شبکه تلویزیونی گفت: اگر این جمع که مجموعه ای از خرد و حافظه تاریخی و فرهنگی ایرانیان است، نتواند اولین تلویزیون جمعی و مستقل ایرانیان را راه بیاندازد، بسیار دشوار است بتوان تصور کرد که جمع دیگری به‌زودی قادر به چنین کاری باشد.
موسسان ایران ندا همچنین در این نشست گفتند که هیچ کمک متالی از دولت‌های خارجی دریافت نخواهند کرد. آنها تصویب کردند که کار سازمانی شبکه ایران ندا به صورت نیمه متمرکز انجام شود.
اعضای هیئت مدیره بنیاد ایران ندا برای سال اول فعالیت‌های رسمی این رسانه، در آخرین بخش روز دوم نشست انتخاب شدند.
شهرنوش پارسی‌پور ریاست هیئت مدیره را برعهده گرفت و آرش سبحانی و مهدی جامی به ترتیب خزانه‌دار و دبیر هیئت مدیره خواهند بود.
«رسانه مردم-نهاد و ایرانی»
بنیاد ایران ندا، موسسه‌ای غیرانتفاعی است که در کالیفرنیای آمریکا ثبت شده و می‌گوید که هدفش رسیدن به رسانه‌ای «متفاوت» و «مردم-نهاد» و راه‌اندازی شبکه تلویزیونی با مدیریت و مالکیت ایرانیان است.
موسسان این بنیاد اعلام کرده‌اند که قصد دارند رسانه‌ای راه بیاندازند که به طرح و اندیشه و تلاش «نمایندگانی از فعالان سیاسی و حقوق بشری، روزنامه‌نگاران شهروندی، چهره‌های شناخته شده پهنه همگانی جامعه ایرانی، هنرمندان و فیلم‌سازان و وبلاگ‌نویسان»، وابسته است.
جمهوری اسلامی حساسیت ویژه‌ای به رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور دارد و در ماه‌های گذشته، تلویزیون بی.بی.سی فارسی و تلویزیون صدای آمریکا را به دخالت در امور داخلی ایران و تاثیرگذاری در اعتراض‌های خیابانی و رویدادهای پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران متهم کرده است.
بر اساس اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی، رادیو و تلویزیون در بخش دولتی نظام کشور است و اداره آن هم در اختیلر دولت است.
مجموعه صداوسیمای جمهوری اسلامی تاکنون یک رسانه در انحصار حکومت باقی مانده و دولت اجازه راه‌اندازی و پخش تلویزیونی را به بخش خصوص نداده است.
همچنین فعالیت نمایندگی‌های شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی زبان در ایران ممنوع است.
بر اساس ماده هفتم اساسنامه سازمان صداوسیما که در سال 1362 در مجلس تصویب شد، آمده است: تاسيس فرستنده و پخش برنامه‌های رادیویی و تلويزيونی در هر نقطه كشور در انحصار اين سازمان بوده و چنانچه اشخاص حقيقی يا حقوقی اقدام به تاسيس يا بهره‌برداری از چنين رسانه‌هایی كنند از ادامه كار آنان جلوگیری خواهد شد و تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
هیات موسس بنیاد رسانه‌ای «ایران ندا» در روزهای 23 و 24 اوت برابر با اول و دوم شهریور 1389 در دانشگاه لندن دیدار داشت تا در باره اسناد اساسی بنیاد به بحث و تبادل نظر بپردازد.
بیانیه دیدگاه‌ها با عنوان «ما چه می خواهیم» خط مشی سیاسی و اجتماعی این بنیاد را مشخص می‌کند. در ابتدای این بیانیه آماده است: آینده اما آغاز شده است؛ باید ندای‌اش را شنید و آن را بازتاب داد. ما وظیفه‌ی خود می‌دانیم که به سهم خود رسانه‌ای شویم برای این ندای آینده. این آینده همانا اراده‌ی مردم ایران به تغییر سرنوشت خود است.
بر اساس این بیانیه، مردم ایران «آزادی و عدالت می‌خواهند. تظاهرات میلیونی و مقاومتی که با سرکوب خیابانی و سانسور و زندان و تبعید درهم‌شکستنی نیست، گواه این اراده است».
در میانه مردادماه، گروهی از نویسندگان، هنرمندان، و روزنامه‌نگاران ایرانی فعال در خارج از ایران اعلام کردند که بنیاد «ایران ندا» را با هدف راه‌اندازی یک شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای «متفاوت برای گرد هم آمدن استعدادهای جنبش مردمی ایران» شکل داده‌اند.
موسسان این بنیاد اعلام کردند که قصد دارند «رسانه‌ای ایرانی و مردم‌نهاد» راه اندازند که به طرح و اندیشه و تلاش «نمایندگانی از فعالان سیاسی و حقوق بشری، روزنامه‌نگاران شهروندی، چهره‌های شناخته‌شده پهنه همگانی جامعه ایرانی، هنرمندان و فیلم‌سازان و وبلاگ‌نویسان» اتکا دارد.
داریوش آشوری (نویسنده و مترجم)، مهران براتی (روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی)، شهرنوش پارسی‌پور (نویسنده و فعال مسائل زنان)، مهدی جامی (روزنامه‌نگار و مدیر سابق رادیو زمانه)، رامین جهانبگلو (مترجم و تحلیلگر)، رضا دقتی (عکاس و فعال مدنی)، آرش سبحانی (خواننده و رهبر گروه موسیقی کیوسک)، رضا علامه‌زاده (مستندساز و نویسنده)، محبوبه عباسقلی‌زاده (روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان)، کاظم علمداری (جامعه‌شناس و فعال سیاسی)، مسیح علی‌نژاد (روزنامه‌نگار و فعال سیاسی)، مهرانگیز کار (روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان)، نیکآهنگ کوثر (روزنامه‌نگار و مدیر سایت خودنویس)، محسن نامجو (خواننده و نوازنده) و محمدرضا نیکفر (جامعه‌شناس و تحلیلگر) اعضای موسس این بنیاد هستند که در کالیفرنیا به ثبت رسیده و ریاست هیئت‌مدیره آن را آرش سبحانی به عهده دارد.
این 15 امضاکننده در این بیانیه اعلام کرده‌اند که به هیچ کمک‌کننده مالی و به هیچ فرد یا نهادی وابستگی سیاسی ندارند و نخواهند داشت و به «اصول حرفه‌ای و پیش‌رو در کار رسانه» پایبند می‌مانند.
«حزب نیستیم؛ خبردهنده‌ایم»
بنیاد رسانه‌ای ایران‌ندا ضمن تاکید بر این‌که حزب سیاسی نیست، آرمان خود را «آزادی بی قید و بند در ایران» می‌داند. اما این رسانه دیدگاه و مطالبه سیاسی نیز دارد.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده: تجربه‌‌ی سی ساله به ما آموخته است که با وجود نظام ولایت فقیه و درهم‌آمیختگی دین و دولت آزادی بیان به دست نمی‌آید. از این رو ما خواهان آنچنان تحول سیاسی‌ای هستیم که به تبعیض‌هایی که حکومت فقاهتی برقرار یا تحکیم کرده، پایان دهد.
نویسندگان این بیانیه آورده‌اند که بنیاد رسانه‌ای ایران‌ندا، «آزادی‌خواه»، «عدالت‌خواه» و «ضدتبعیض» است. همچنین این رسانه خود را مخالف «نظامی‌گری و برنامه‌ی اتمی حکومتِ ایران»، طرفدار محیط زیست و همبسته با «همه مردم جهان» معرفی می‌کند.
در پایان بیانیه هیات موسس آمده است: ما خبردهنده‌ایم، فراخواننده نیستیم! رسانه‌ی ما برای هیچ اقدام جمعی فراخوان نمی‌دهد. ما روشنگری می‌کنیم، رهبری نمی‌کنیم. ما مدیریت رسانه را کاری حرفه‌ای می‌دانیم. نیروی حرفه‌ای ما طبق اصول رسانه عمل می‌کند و به محتوا و صورت هر دو توجه دارد.
بنیاد ایران ندا، موسسه‌ای غیرانتفاعی است که در کالیفرنیای آمریکا ثبت شده و می‌گوید که هدفش رسیدن به رسانه‌ای «متفاوت» و «مردم-نهاد» و راه‌اندازی شبکه تلویزیونی با مدیریت و مالکیت ایرانیان است.
موسسان این بنیاد اعلام کرده‌اند که قصد دارند رسانه‌ای راه بیاندازند که به طرح و اندیشه و تلاش «نمایندگانی از فعالان سیاسی و حقوق بشری، روزنامه‌نگاران شهروندی، چهره‌های شناخته شده پهنه همگانی جامعه ایرانی، هنرمندان و فیلم‌سازان و وبلاگ‌نویسان»، وابسته است.
انحصار حکومتی بر رادیو و تلویزیون
در حال حاضر مجموعه صداوسیمای جمهوری اسلامی، هفت شبکه تلویزیونی سراسری و 12 شبکه رادیویی سراسری و 28 شبکه تلویزیونی استانی و 39 شبکه رادیویی محلی دارد.
شبکه‌های جام جم 1، 2 و 3 نیز که همگی زیرمجموعه این سازمان هستند برای ایرانیان مقیم اروپا، آمریکا، آسیا و اقیانوسیه برنامه پخش می‌کنند.
شبکه‌های عرب زبان العالم (خبری) و الکوثر و شبکه خبری انگلیسی‌زبان پرس‌تی‌وی از دیگر شبکه‌های تلویزیونی سازمان صدا و سیمای ایران هستند که در سطح جهانی برنامه پخش می‌کنند.
همچنین شبکه سحر، روزانه بیست ساعت برنامه برون مرزی به شش زبان اردو، انگلیسی، بوسنیایی، ترکی آذری، فرانسه و کردی پخش می‌کند.
صدا و سیما شش ایستگاه رادیویی برون‌مرزی نیز دارد که به 25 زبان گوناگون و از جمله عبری برنامه دارد.
صداوسیما همچنین انتشارات سروش را دارد و نشریات سروش هفتگی، سروش کودکان، سروش نوجوان، سروش جوان و سروش بانوان و همچنین روزنامه جام‌جم را منتشر می‌کند.
واحد مرکزی خبر نیز یکی از خبرگزاری‌های ایران است که وابسته به صدا و سیما است.
بر اساس آن‌چه در اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده و رادیو و تلویزیون در بخش دولتی نظام اقتصادی جمهوری اسلامی تعریف شده است، تاکنون این مجموعه رسانه‌ای در انحصار حکومت باقی مانده و جایی برای فعالیت تلویزیون‌های خصوصی یا حتی فعالیت نمایندگی‌های شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی در ایران باز نشده است.
در ماده 7 اساسنامه سازمان صداو سیما که در سال 1362 به تصویب مجلس رسید، آمده است: تاسيس فرستنده و پخش برنامه‌های رادیویی و تلويزيونی در هر نقطه كشور در انحصار اين سازمان بوده و چنانچه اشخاص حقيقی يا حقوقی اقدام به تاسيس يا بهره‌برداری از چنين رسانه‌هایی كنند از ادامه كار آنان جلوگیری بعمل آمده و تحت تعقيب قانونی قرار خواهد گرفت.
«صدا و سیمای جناحی»
اما تنها انتقادی که سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی می‌شود، انحصاری‌بودن آن نیست. برخی سیاستمداران و تحلیل‌گران سیاسی معتقدند این مجموعه شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی نتوانسته نماینده‌ای برای طیف فراگیری از تفکرات مجود در جامعه ایران و فضای سیاسی کشور باشد.
پس از انتخابات ریاست‌جمهوری خردادماه که نتایج اعلام‌شده آن، اعتراض‌های گسترده بخش‌های از جامعه ایران را در پی داشت، اعتراض‌ها و انتقادها به «عملکرد جهت‌دار و یک‌جانبه» صداوسیما بالاتر گرفت.
مهدی کروبی و میرحسین موسوی در بیانیه‌ها و سخنان یک سال گذشته خود بارها به رویکرد «جناحی» صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعتراض کرده و آن را متهم کردند که تریبون یک بخش از حکومت شده و به معترضان امکان سخن‌گفتن نداده است.
بنیاد ایران ندا، موسسه رسانه‌ای است که روز 14 مرداد با انتشار بیانیه‌ای اعلام موجودیت کرده بود.
هیئت موسس بنیاد ایران ندا که مرکب از برخی چهره‌های سرشناس در هنر، رسانه و فعالیت‌های اجتماعی مقیم اروپا، کانادا و آمریکا است، نخستین نشست خود را در قالب «سمینار سنجش مسائل تاسیس رسانه مشارکتی» در دانشکده مطالعات آفریقایی و آسیایی دانشگاه لندن (سواس) برگزار کرد.
در این نشست دو روزه که در آن علاوه بر اعضای موسس بنیاد، گروهی از کارشناسان رسانه‌ای و صاحب‌نظران اجتماعی و فرهنگی خارج از کشور شرکت داشتند، درباره اهداف، سياست‌ها، رویکرد رسانه‌ای، مدل و ساختار شبکه و سرمایه‌گذاری و مشارکت ایرانیان در راه‌اندازی این شبکه تلویزیونی بحث و تبادل نظر شد.
مباحثی چون بررسی رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور برای دست یافتن به یک مدل رسانه‌ای تازه و منطبق با نیازهای جنبش دموکراسی‌خواه مردم ایران، بررسی شیوه‌ها و امکانات خبرگیری از ایران، بررسی مفاهیم و مسائل حقوقی و مالی تاسیس رسانه‌ای با مالکیت جمعی ایرانیان و بررسی روش‌های تامین مالی برای راه‌اندازی این شبکه و ادامه کار آن از جمله مهم‌ترین موضوع‌های مورد بحث در این نشست دو روزه بود.
نیکآهنگ کوثر روزنامه نگار و کاریکاتوریست مقیم کانادا، مسیح علی‌نژاد روزنامه‌نگار مقیم لندن، شهرنوش پارسی‌پور داستان نویس و مترجم ایرانی مقیم آمریکا و داریوش آشوری، نوسینده و مترجم ایرانی مقیم فرانسه از جمله شرکت کنندگان در این نشست بودند.
همچنین رضا علامه‌زاده، کارگردان و نویسنده ایرانی مقیم هلند، مهدی جامی روزنامه‌نگار و وبلاگ نویس و مهران براتی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی نیز در این نشست حضور داشتند.
مخاطبان ایران ندا
یکی از مباحث دیگری که در این نشست مطرح شد، مخاطبان «ایران ندا» بود.
گروه موسس بنیاد ایران ندا اعلام کردند که می‌خواهند با تحلیل سایت‌ها و وبلاگ‌های موفق و پرمخاطب و استفاده از تجربیات آنها در جذب مخاطب، به شناختی نسبی از مخاطبان بالقوه ایران ندا برسند.
نیک آهنگ‌کوثر در این نشست پیشنهاد کرد که بنیاد ایران ندا می‌تواند از تجربه سایت‌های مشارکتی دیگر برای تربیت «شهروند روزنامه‌نگار» برای ايجاد یک رسانه حرفه‌ای، بهره ببرد.
وی گفت: مخاطبان تکرار را دوست ندارند و خواهان تفاوت هستند و متفاوت بودن و زاویه دید متفاوت داشتن در ایران ندا می‌تواند به یک ارزش تبدیل شود.
مسیح علی‌نژاد، راستگو بودن با مخاطبان را از شرط‌های لازم موفقیت شبکه ایران ندا در میان مردم دانست.
رضا علامه‌زاده که از موسسان شبکه ایران ندا است، گفت که به نظرش ارتباط با داخل ایران و گرفتن تصاویر از آن، مهم‌ترین چالش پیش روی تلویزیون ایران ندا است.
همچنین داريوش آشوری، یکی دیگر از موسسان ایران ندا در این نشست گفت: کار ما فرهنگ‌سازی است و می‌خواهیم به رشد عقلانیت مدرن در جامعه ایران کمک کنیم. ما باید بدانیم که آیا می‌خواهیم دنبال هيجانات موجود در جامعه ایران مثل جنبش سبز باشیم يا دنبال افق‌های بزرگ‌تر و درازمدت‌تر برویم.
مهران براتی، شرکت کننده دیگر این نشست گفت که مخاطب اصلی این رسانه، «بخش مدرن شهری است که می‌خواهد در زندگی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی امروز ایران مشارکت داشته باشد.»
وی افزود: کار ایران ندا مدعی‌سازی است و به کسانی تکیه دارد که مدعی حقوق خود هستند و برای احراز آن به اندازه کافی پشتکار دارند. ایران ندا کسانی را مخاطب قرار می‌دهد که مدعی حضور اجتماعی باشند.
مهدی جامی هم در ادامه بحث مخاطبان شبکه ایران ندا، این رسانه را «تلویزیون سرکوب‌شدگان جامعه ایران و اقشار مختلف آن» معرفی کرد و زنان و جوانان را مخاطبان اصلی آن دانست.
آقای جامی گفت: ما به دنبال مخاطب مشارکت‌جو هستیم، يعنی کسانی که بخواهند با رسانه ما تعامل داشته باشند.
رویکرد شبکه به مذهب
نحوه برخورد رسانه ایران ندا با مذهب، یکی دیگر از محورهای نشست موسسان بنیاد ایران ندا در لندن بود.
مهدی جامی در آغاز این بحث گفت: ما با جامعه‌ای روبه‌رو هستیم که 30 سال پروپاگاندای دین دولتی داشته اما قرن‌ها مذهبی بوده و مذهب جای مهمی در زندگی مردم ما دارد. ما باید بدانیم که با مذهب، مشخصات مذهبی و اقلیت‌های دینی در ایران چگونه برخورد کنیم. ما باید به این اقلیت‌های دینی احترام بگذاریم اما مبلغ آنها نباشیم.
شهرنوش پارسی‌پور نیز درباره رویکرد ایران ندا گفت: من با این که مذهبی نیستم اما با هر توهینی به هر مذهبی مخالفم.
به باور خانم پارسی‌پور، شبکه ایران ندا می‌تواند بدون توهین به مذاهب، درباره آنها روشنگری کند.
بازار و جلب سرمایه برای راه‌اندازی شبکه
شبکه ایران ندا اعلا کرده است که می‌خواهد به مشارکت مالی اعضای فعال و حامیان ثروتمند ایرانی تکیه کند.
موضوع جلب سرمایه و به دست آوردن بازار مناسب رسانه‌ای و پایدارسازی توان مالی، به عنوان یکی دیگر از مباحث نشست موسسان بنیاد ایران ندا، بررسی شد.
رضا معینی، نماینده بخش ایران سازمان گزارشگران بدون مرز که در این نشست حضور داشت با تاکید بر اهمیت گروه موسس در راه‌اندازی این شبکه تلویزیونی گفت: اگر این جمع که مجموعه ای از خرد و حافظه تاریخی و فرهنگی ایرانیان است، نتواند اولین تلویزیون جمعی و مستقل ایرانیان را راه بیاندازد، بسیار دشوار است بتوان تصور کرد که جمع دیگری به‌زودی قادر به چنین کاری باشد.
موسسان ایران ندا همچنین در این نشست گفتند که هیچ کمک متالی از دولت‌های خارجی دریافت نخواهند کرد. آنها تصویب کردند که کار سازمانی شبکه ایران ندا به صورت نیمه متمرکز انجام شود.
اعضای هیئت مدیره بنیاد ایران ندا برای سال اول فعالیت‌های رسمی این رسانه، در آخرین بخش روز دوم نشست انتخاب شدند.
شهرنوش پارسی‌پور ریاست هیئت مدیره را برعهده گرفت و آرش سبحانی و مهدی جامی به ترتیب خزانه‌دار و دبیر هیئت مدیره خواهند بود.
«رسانه مردم-نهاد و ایرانی»
بنیاد ایران ندا، موسسه‌ای غیرانتفاعی است که در کالیفرنیای آمریکا ثبت شده و می‌گوید که هدفش رسیدن به رسانه‌ای «متفاوت» و «مردم-نهاد» و راه‌اندازی شبکه تلویزیونی با مدیریت و مالکیت ایرانیان است.
موسسان این بنیاد اعلام کرده‌اند که قصد دارند رسانه‌ای راه بیاندازند که به طرح و اندیشه و تلاش «نمایندگانی از فعالان سیاسی و حقوق بشری، روزنامه‌نگاران شهروندی، چهره‌های شناخته شده پهنه همگانی جامعه ایرانی، هنرمندان و فیلم‌سازان و وبلاگ‌نویسان»، وابسته است.
جمهوری اسلامی حساسیت ویژه‌ای به رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور دارد و در ماه‌های گذشته، تلویزیون بی.بی.سی فارسی و تلویزیون صدای آمریکا را به دخالت در امور داخلی ایران و تاثیرگذاری در اعتراض‌های خیابانی و رویدادهای پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران متهم کرده است.
بر اساس اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی، رادیو و تلویزیون در بخش دولتی نظام کشور است و اداره آن هم در اختیلر دولت است.
مجموعه صداوسیمای جمهوری اسلامی تاکنون یک رسانه در انحصار حکومت باقی مانده و دولت اجازه راه‌اندازی و پخش تلویزیونی را به بخش خصوص نداده است.
همچنین فعالیت نمایندگی‌های شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی زبان در ایران ممنوع است.
بر اساس ماده هفتم اساسنامه سازمان صداوسیما که در سال 1362 در مجلس تصویب شد، آمده است: تاسيس فرستنده و پخش برنامه‌های رادیویی و تلويزيونی در هر نقطه كشور در انحصار اين سازمان بوده و چنانچه اشخاص حقيقی يا حقوقی اقدام به تاسيس يا بهره‌برداری از چنين رسانه‌هایی كنند از ادامه كار آنان جلوگیری خواهد شد و تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.
خط‌مشی «ایران‌ندا» اعلام شد: حزب نیستیم؛ خبردهنده‌ایم
بنیاد رسانه‌ای «ایران‌ندا» که پیش‌تر در میانه مردادماه اعلام موجودیت کرده بود، در بیانیه‌ای خط‌مشی خود در حوزه‌های مختلف را اعلام کرد.هیات موسس بنیاد رسانه‌ای «ایران ندا» در روزهای 23 و 24 اوت برابر با اول و دوم شهریور 1389 در دانشگاه لندن دیدار داشت تا در باره اسناد اساسی بنیاد به بحث و تبادل نظر بپردازد.
بیانیه دیدگاه‌ها با عنوان «ما چه می خواهیم» خط مشی سیاسی و اجتماعی این بنیاد را مشخص می‌کند. در ابتدای این بیانیه آماده است: آینده اما آغاز شده است؛ باید ندای‌اش را شنید و آن را بازتاب داد. ما وظیفه‌ی خود می‌دانیم که به سهم خود رسانه‌ای شویم برای این ندای آینده. این آینده همانا اراده‌ی مردم ایران به تغییر سرنوشت خود است.
بر اساس این بیانیه، مردم ایران «آزادی و عدالت می‌خواهند. تظاهرات میلیونی و مقاومتی که با سرکوب خیابانی و سانسور و زندان و تبعید درهم‌شکستنی نیست، گواه این اراده است».
در میانه مردادماه، گروهی از نویسندگان، هنرمندان، و روزنامه‌نگاران ایرانی فعال در خارج از ایران اعلام کردند که بنیاد «ایران ندا» را با هدف راه‌اندازی یک شبکه تلویزیونی ماهواره‌ای «متفاوت برای گرد هم آمدن استعدادهای جنبش مردمی ایران» شکل داده‌اند.
موسسان این بنیاد اعلام کردند که قصد دارند «رسانه‌ای ایرانی و مردم‌نهاد» راه اندازند که به طرح و اندیشه و تلاش «نمایندگانی از فعالان سیاسی و حقوق بشری، روزنامه‌نگاران شهروندی، چهره‌های شناخته‌شده پهنه همگانی جامعه ایرانی، هنرمندان و فیلم‌سازان و وبلاگ‌نویسان» اتکا دارد.
داریوش آشوری (نویسنده و مترجم)، مهران براتی (روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی)، شهرنوش پارسی‌پور (نویسنده و فعال مسائل زنان)، مهدی جامی (روزنامه‌نگار و مدیر سابق رادیو زمانه)، رامین جهانبگلو (مترجم و تحلیلگر)، رضا دقتی (عکاس و فعال مدنی)، آرش سبحانی (خواننده و رهبر گروه موسیقی کیوسک)، رضا علامه‌زاده (مستندساز و نویسنده)، محبوبه عباسقلی‌زاده (روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان)، کاظم علمداری (جامعه‌شناس و فعال سیاسی)، مسیح علی‌نژاد (روزنامه‌نگار و فعال سیاسی)، مهرانگیز کار (روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان)، نیکآهنگ کوثر (روزنامه‌نگار و مدیر سایت خودنویس)، محسن نامجو (خواننده و نوازنده) و محمدرضا نیکفر (جامعه‌شناس و تحلیلگر) اعضای موسس این بنیاد هستند که در کالیفرنیا به ثبت رسیده و ریاست هیئت‌مدیره آن را آرش سبحانی به عهده دارد.
این 15 امضاکننده در این بیانیه اعلام کرده‌اند که به هیچ کمک‌کننده مالی و به هیچ فرد یا نهادی وابستگی سیاسی ندارند و نخواهند داشت و به «اصول حرفه‌ای و پیش‌رو در کار رسانه» پایبند می‌مانند.
«حزب نیستیم؛ خبردهنده‌ایم»
بنیاد رسانه‌ای ایران‌ندا ضمن تاکید بر این‌که حزب سیاسی نیست، آرمان خود را «آزادی بی قید و بند در ایران» می‌داند. اما این رسانه دیدگاه و مطالبه سیاسی نیز دارد.
در بخش دیگری از این بیانیه آمده: تجربه‌‌ی سی ساله به ما آموخته است که با وجود نظام ولایت فقیه و درهم‌آمیختگی دین و دولت آزادی بیان به دست نمی‌آید. از این رو ما خواهان آنچنان تحول سیاسی‌ای هستیم که به تبعیض‌هایی که حکومت فقاهتی برقرار یا تحکیم کرده، پایان دهد.
نویسندگان این بیانیه آورده‌اند که بنیاد رسانه‌ای ایران‌ندا، «آزادی‌خواه»، «عدالت‌خواه» و «ضدتبعیض» است. همچنین این رسانه خود را مخالف «نظامی‌گری و برنامه‌ی اتمی حکومتِ ایران»، طرفدار محیط زیست و همبسته با «همه مردم جهان» معرفی می‌کند.
در پایان بیانیه هیات موسس آمده است: ما خبردهنده‌ایم، فراخواننده نیستیم! رسانه‌ی ما برای هیچ اقدام جمعی فراخوان نمی‌دهد. ما روشنگری می‌کنیم، رهبری نمی‌کنیم. ما مدیریت رسانه را کاری حرفه‌ای می‌دانیم. نیروی حرفه‌ای ما طبق اصول رسانه عمل می‌کند و به محتوا و صورت هر دو توجه دارد.
بنیاد ایران ندا، موسسه‌ای غیرانتفاعی است که در کالیفرنیای آمریکا ثبت شده و می‌گوید که هدفش رسیدن به رسانه‌ای «متفاوت» و «مردم-نهاد» و راه‌اندازی شبکه تلویزیونی با مدیریت و مالکیت ایرانیان است.
موسسان این بنیاد اعلام کرده‌اند که قصد دارند رسانه‌ای راه بیاندازند که به طرح و اندیشه و تلاش «نمایندگانی از فعالان سیاسی و حقوق بشری، روزنامه‌نگاران شهروندی، چهره‌های شناخته شده پهنه همگانی جامعه ایرانی، هنرمندان و فیلم‌سازان و وبلاگ‌نویسان»، وابسته است.
انحصار حکومتی بر رادیو و تلویزیون
در حال حاضر مجموعه صداوسیمای جمهوری اسلامی، هفت شبکه تلویزیونی سراسری و 12 شبکه رادیویی سراسری و 28 شبکه تلویزیونی استانی و 39 شبکه رادیویی محلی دارد.
شبکه‌های جام جم 1، 2 و 3 نیز که همگی زیرمجموعه این سازمان هستند برای ایرانیان مقیم اروپا، آمریکا، آسیا و اقیانوسیه برنامه پخش می‌کنند.
شبکه‌های عرب زبان العالم (خبری) و الکوثر و شبکه خبری انگلیسی‌زبان پرس‌تی‌وی از دیگر شبکه‌های تلویزیونی سازمان صدا و سیمای ایران هستند که در سطح جهانی برنامه پخش می‌کنند.
همچنین شبکه سحر، روزانه بیست ساعت برنامه برون مرزی به شش زبان اردو، انگلیسی، بوسنیایی، ترکی آذری، فرانسه و کردی پخش می‌کند.
صدا و سیما شش ایستگاه رادیویی برون‌مرزی نیز دارد که به 25 زبان گوناگون و از جمله عبری برنامه دارد.
صداوسیما همچنین انتشارات سروش را دارد و نشریات سروش هفتگی، سروش کودکان، سروش نوجوان، سروش جوان و سروش بانوان و همچنین روزنامه جام‌جم را منتشر می‌کند.
واحد مرکزی خبر نیز یکی از خبرگزاری‌های ایران است که وابسته به صدا و سیما است.
بر اساس آن‌چه در اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آمده و رادیو و تلویزیون در بخش دولتی نظام اقتصادی جمهوری اسلامی تعریف شده است، تاکنون این مجموعه رسانه‌ای در انحصار حکومت باقی مانده و جایی برای فعالیت تلویزیون‌های خصوصی یا حتی فعالیت نمایندگی‌های شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای فارسی در ایران باز نشده است.
در ماده 7 اساسنامه سازمان صداو سیما که در سال 1362 به تصویب مجلس رسید، آمده است: تاسيس فرستنده و پخش برنامه‌های رادیویی و تلويزيونی در هر نقطه كشور در انحصار اين سازمان بوده و چنانچه اشخاص حقيقی يا حقوقی اقدام به تاسيس يا بهره‌برداری از چنين رسانه‌هایی كنند از ادامه كار آنان جلوگیری بعمل آمده و تحت تعقيب قانونی قرار خواهد گرفت.
«صدا و سیمای جناحی»
اما تنها انتقادی که سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی می‌شود، انحصاری‌بودن آن نیست. برخی سیاستمداران و تحلیل‌گران سیاسی معتقدند این مجموعه شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی نتوانسته نماینده‌ای برای طیف فراگیری از تفکرات مجود در جامعه ایران و فضای سیاسی کشور باشد.
پس از انتخابات ریاست‌جمهوری خردادماه که نتایج اعلام‌شده آن، اعتراض‌های گسترده بخش‌های از جامعه ایران را در پی داشت، اعتراض‌ها و انتقادها به «عملکرد جهت‌دار و یک‌جانبه» صداوسیما بالاتر گرفت.
مهدی کروبی و میرحسین موسوی در بیانیه‌ها و سخنان یک سال گذشته خود بارها به رویکرد «جناحی» صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعتراض کرده و آن را متهم کردند که تریبون یک بخش از حکومت شده و به معترضان امکان سخن‌گفتن نداده است.
به نقل از وبسایت مردمک
--------------------------------------------------
تلویزیون کانال یک پس از قطع شدن چند روزه برای جور کردن پول ماهیانه شبکه مجددا در ماهواره یوتلست دبلیو3 و فرکانس قبلی روی ایر رفت.
یوتلست دبلیو3
10720
H
22000
********
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر